Tri?n v?ng t?ng tr??ng ph? thu?c vào chính sách cung ti?n t?i Hoa K? n?m 2014
WASHINGTON, ngày 14/4/2014 – Kinh t? toàn c?u d? tính s? m?nh lên trong n?m nay, trong ?ó t?ng tr??ng t?i các n??c ?ang phát tri?n s? ??t m?c cao h?n còn các n?n kinh t? có thu nh?p cao s? thoát kh?i cu?c kh?ng ho?ng tài chính b?t ??u t? 5 n?m tr??c, theo Báo cáo Vi?n c?nh Kinh t? Toàn c?u (Global Economic Prospects – GEP) m?i c?ng b? c?a Ng?n Hàng Th? Gi?i.
?à t?ng tr??ng ?ang m?nh d?n lên t?i các n??c ?ang phát tri?n ???c h? tr? b?i t?ng tr??ng nhanh h?n t?i các n??c thu nh?p cao và t?ng tr??ng ti?p t?c m?nh c?a Trung Qu?c. Tuy nhiên, vi?n c?nh t?ng tr??ng v?n còn b? ?e d?a b?i ?nh h??ng c?a l?i su?t t?ng cao trên toàn c?u và s? b?t ?n ti?m tàng trong lu?ng ch?y v?n khi Ng?n hàng D? tr? Liên bang Hoa K? b?t ??u gi?m gói kích thích ti?n t? kh?ng l?.
“T?ng tr??ng có v? ?ang m?nh d?n lên t?i c? các n??c thu nh?p cao và các n??c ?ang phát tri?n, nh?ng v?n t?n t?i nh?ng r?i ro ?e d?a quá trình ph?c h?i c?a n?n kinh t? toàn c?u,” ?ng Jim Yong Kim, Ch? t?ch Nhóm Ng?n Hàng Th? Gi?i 苍ó颈. “Các n??c phát tri?n ?ang l?y l?i ?à t?ng tr??ng và ?i?u ?ó h? tr? t?ng tr??ng t?i các n??c ?ang phát tri?n trong nh?ng tháng t?i. Tuy v?y, n?u mu?n t?ng t?c ?? gi?m nghèo thì các n??c ?ang phát tri?n ph?i ti?n hành c?i cách c? c?u ?? t?o vi?c làm, c?i thi?n h? th?ng tài chính và ??m b?o m?ng l??i an sinh x? h?i.”
D? tính t?ng tr??ng GDP toàn c?u s? t?ng t? m?c 2,4% n?m 2013 lên 3,2% trong n?m nay và ?n ??nh ? m?c 3,4% và 3,5% trong các n?m 2015 và 2016 , ch? y?u do t?ng tr??ng m?nh t?i các n??c thu nh?p cao.
T?ng tr??ng t?i các n??c ?ang phát tri?n s? t?ng t? m?c 4,8% n?m 2013 lên 5,3% n?m nay, th?p h?n m?t chút so v?i d? báo, 5,5% n?m 2015 và 5,7% n?m 2016. Tuy t?c ?? t?ng tr??ng có kém 2,2 ?i?m ph?n tr?m so v?i th?i k? bùng n? 2003-07, nh?ng ?ó kh?ng ph?i là ?i?u ?áng ng?i. M?c khác bi?t ?ó th? hi?n s? gi?m nhi?t quá trình t?ng tr??ng nóng và kh?ng b?n v?ng th?i k? tr??c kh?ng ho?ng, ch? kh?ng liên quan ??n s?t gi?m ti?m n?ng t?ng tr??ng t?i các n??c ?ang phát tri?n. Ngoài ra, ngay c? m?c t?ng tr??ng tuy có ch?m ?i này v?n còn cao h?n nhi?u (60%) so v?i nh?ng n?m 1980 và ??u th?p k? 1990.
??i v?i các n??c thu nh?p cao, tác ??ng làm ch?m t?ng tr??ng c?a vi?c th?t ch?t tài chính và b?t ?n chính sách s? gi?m ?i, giúp t?ng tr??ng t? 1,3% n?m 2013 lên 2,2% n?m nay và ?n ??nh ? m?c 2,4% n?m 2015 và 2016. Trong s? các n?n kinh t? thu nh?p cao thì Hoa K? ph?c h?i s?m nh?t v?i GDP t?ng tr??ng liên t?c 10 qu? v?a qua. N?n kinh t? Hoa K? d? tính s? t?ng tr??ng 2,8% n?m nay (n?m 2013 là 1,8%), và ?n ??nh ? m?c 2,9% n?m 2015 và 3,0% n?m 2016. T?ng tr??ng trong khu v?c ??ng Euro, sau hai n?m s?t gi?m, d? ??nh s? ??t 1,1% n?m nay, và 1,4% và 1,5% trong các n?m 2015 và 2016.
“Các ch? s? kinh t? toàn c?u ??u c?i thi?n. Nh?ng v?n có th? nh?n th?y còn nhi?u nguy c? ?n d??i b? m?t ?ó. Khu v?c ??ng Euro ?? thoát kh?i suy thoái nh?ng thu nh?p bình qu?n ??u ng??i t?i m?t s? n??c v?n ?ang gi?m. Chúng t?i k? v?ng các n??c ?ang phát tri?n s? t?ng tr??ng trên 5% trong n?m 2014, trong ?ó m?t s? n??c t?ng tr??ng m?nh nh? Angola 8%, Trung Qu?c 7,7%,và ?n ?? 6,2%. Nh?ng c?n ph?i tránh tình tr?ng tê li?t chính sách ?? làm sao m?m xanh kh?ng b? bi?n thành g?c c?y kh? héo,” ?ng Kaushik Basu, Phó Ch? t?ch Cao c?p và Kinh t? gia tr??ng, Ng?n Hàng Th? Gi?i 苍ó颈.
Các n??c ?ang phát tri?n ch?u tác ??ng c?a các l?c ??i tr?ng t? các n??c thu nh?p cao. Kinh t? t?i các n??c thu nh?p cao phát tri?n m?t m?t s? làm t?ng nhu c?u hàng xu?t kh?u t? các n??c ?ang phát tri?n, nh?ng m?t khác l?i làm t?ng l?i su?t và làm gi?m lu?ng v?n ??u t?. Báo cáo d? tính th??ng m?i toàn c?u s? t?ng tr??ng t? m?c 3,1 % n?m 2013 lên 4,6% n?m nay và 5,1% n?m 2015 và 2016.
M?c dù v?y, giá hàng hóa th?p s? kéo theo s?t gi?m ngu?n thu t? th??ng m?i. N?m gi?a th?i k? cao ?i?m cu?i n?m 2011 và th?i k? h? th?p tháng 11/2013 giá th?c t? nhiên li?u hi?n nay ?? gi?m 9% và giá th?c ph?m gi?m 13%. Trong khi ?ó giá kim lo?i và khoáng ch?t gi?m 30%. ?p l?c h? giá hàng hóa s? ti?p t?c kéo dài, m?t ph?n c?ng vì ngu?n cung ???c b? sung.
“Ph?c h?i kinh t? ngày càng m?nh t?i các n??c thu nh?p cao là m?t ?i?u ?áng m?ng, nh?ng nó c?ng mang theo r?i ro có th? làm gián ?o?n quá trình này b?i chính sách ti?n t? s? th?t ch?t. Cho ??n nay chính sách c?t gi?m n?i l?ng ??nh l??ng (QE) di?n ra khá su?n s?. Nh?ng n?u l?i su?t t?ng quá nhanh thì lu?ng v?n ch?y vào các n??c ?ang phát tri?n có th? b? gi?m ??n 50% ho?c h?n n?a trong giai ?o?n vài tháng – kích thích kh?ng ho?ng t?i m?t vài n?n kinh t? d? b? t?n th??ng nh?t.” ?ng Andrew Burns, Quy?n Giám ??c Nhóm Tri?n v?ng Phát tri?n và tác gi? chính c?a b?n báo cáo 苍ó颈.
Lu?ng v?n t? nh?n ch?y vào các n??c ?ang phát tri?n s? ph? thu?c vào ?i?u ki?n tài chính toàn c?u. Khi chính sách ti?n t? t?i các n??c thu nh?p cao bình th??ng hóa tr? l?i nh? vào t?ng tr??ng thì t? l? l?i su?t trên toàn c?u s? t?ng d?n. Tác ??ng c?a chính sách th?t ch?t ?i?u ki?n tài chính có tr?t t? lên ??u t? vào các n??c ?ang phát tri?n kh?ng ?áng k?; theo ?ó l??ng v?n ch?y vào các n??c ?ang phát tri?n s? gi?m t? 4,6% GDP n?m 2013 xu?ng còn 4,1% GDP n?m 2016. Nh?ng n?u ?i?u ?ó kh?ng ???c th?c hi?n có tr?t t?, nh? khi m?i ng??i ph?ng ?oán xem khi nào thì chính sách gi?m l??ng ti?n m?t b?t ??u trong mùa hè n?m 2013, thì l?i su?t có kh? n?ng t?ng nhanh h?n nhi?u. Tùy theo m?c ?? ph?n ?ng c?a th? tr??ng, dòng v?n ch?y vào các n??c ?ang phát tri?n có th? b? c?t gi?m ??n 50% ho?c h?n trong vòng vài tháng. N?u ?i?u ?ó x?y ra thì các n??c b? th?m h?t cán c?n thanh toán ?áng k? ho?c n? n??c ngoài nhi?u, ho?c các n??c m? r?ng tín d?ng m?nh trong nh?ng n?m g?n ??y s? là nh?ng n??c b? ?nh h??ng nh?t.
Báo cáo ch? ra r?ng, m?c dù nh?ng r?i ro l?n v?n ?e d?a n?n kinh t? toàn c?u trong 5 n?m qua ?? suy gi?m nh?ng các thách th?c c? b?n v?n còn ?ó. Thêm vào ?ó, tuy các n??c ?ang phát tri?n ph?n ?ng v?i kh?ng ho?ng tài chính b?ng các bi?n pháp kích thích tài khóa và ti?n t? nh?ng qui m? các bi?n pháp ?ó c?ng gi?m ?i và ng?n sách chính ph? c?ng nh? cán c?n thanh toán h?u h?t các n??c ??u ?ang th?m h?t.
?? ??n lúc các nhà ho?ch ??nh chính sách c?n suy ngh? v? ph??ng án ??i phó v?i chính sách th?t ch?t tài chính toàn c?u. Các n??c có vùng ??m chính sách h?p l? và giành ???c ni?m tin c?a nhà ??u t? có th? d?a vào c? ch? th? tr??ng, chính sách kinh t? v? m? thoát kh?i chu k? kinh t? và các chính sách c?n tr?ng khác nh?m kh?c ph?c suy gi?m ngu?n v?n ch?y vào. Trong các tr??ng h?p khác, n?u kh?ng có nhi?u d? ??a hành ??ng, các n??c có th? b? bu?c ph?i th?t ch?t chính sách tài khóa nh?m gi?m nhu c?u tài chính ho?c n?ng l?i su?t ?? thu hút v?n ??u t?. N?u có d? tr? ngo?i t? thích h?p, có th? s? d?ng làm ch?m t?c ?? t?ng l?i su?t ho?c c?ng có th? n?i l?ng qui ch? thu hút v?n và khuy?n khích FDI. Cu?i cùng, n?u c?i thi?n ???c vi?n c?nh dài h?n thì các ch??ng trình c?i cách ?áng tin c?y s? có th? t?o ???c ni?m tin c?a nhà ??u t? và th? tr??ng v? l?u dài. Qua ?ó s? kích ho?t m?t vòng l?p t?ng c??ng ??u t?, k? c? ??u t? n??c ngoài, và t?ng tr??ng ??u ra trong k? trung h?n.
Toàn v?n báo cáo và s? li?u ??ng t?i www.worldbank.org/globaloutlook
-------------------------------
Nét chính các khu v?c:
T?ng tr??ng khu v?c ??ng ? – Thái Bình D??ng thuyên gi?m 3 n?m li?n và ??t m?c 7,2% n?m 2013 do t?ng tr??ng t?i Indonesia, Malaysia và Thái lan ch?ng l?i; t?i các n??c này doanh thu bán hàng và th?t ch?t chính sách nh?m gi?m nhi?t kinh t? trong n??c ?? d?n ??n gi?m ho?t ??ng kinh t?. Tính ch?t d? t?n th??ng trong n??c g?y ra trong nh?ng n?m th?c hi?n chính sách t?ng tr??ng nóng v?n là v?t c?n tr? t?ng tr??ng. T?ng tr??ng GDP Trung Qu?c d? tính s? gi? ? m?c c? 7,7% trong n?m 2014, gi?m xu?ng 7,5% trong hai n?m sau ?ó, th? hi?n s? gi?m ?òn b?y tài chính và gi?m ph? thu?c vào ??u t? t? chính sách. Khu v?c v?n ch?u r?i ro b?i s? c?t gi?m ??u t? kh?ng tr?t t? t?i Trung Qu?c và th?t ch?t ??t ng?t tình hình tài chính toàn c?u. Các n??c xu?t kh?u hàng hóa c?ng nh?y c?m v?i giá c? hàng hóa gi?m m?nh h?n d? ?oán.
T?ng tr??ng t?i các n??c ?ang phát tri?n ch?u ?u và Trung ? ?? t?ng trong n?m 2013 và ??t m?c 3,4%, do t?ng xu?t kh?u vào các n??c ch?u ?u có thu nh?p cao và vi?c các n??c xu?t kh?u n?ng l??ng Trung ? ti?p t?c m?nh. Các n??c Trung ? và ??ng ?u có quan h? th??ng m?i và tài chính ch?t ch? v?i các n??c thu nh?p cao ch?u ?u s? ???c h??ng l?i nhi?u nh?t t? ph?c h?i kinh t? t?i các n??c này nh?ng ??ng l?c t?ng tr??ng t? xu?t kh?u s? b? gi?m m?t ph?n b?i c?u n?i ??a kém mà nguyên nh?n c?a nó là quá trình tái c? c?u ng?n hàng, tình hình tài chính qu?c t? th?t ch?t, và quá trình th?t ch?t tài khóa ?ang ho?c s? di?n ra theo k? ho?ch. Trên c? s? ?ó, t?ng tr??ng s? ?n ??nh ? m?c 3,5% n?m 2014, t?ng d?n lên 3,7% và 3,8% trong hai n?m 2015 và 2016. Các r?i ro bao g?m s? quay tr? l?i tình tr?ng y?u kém t?i khu v?c ??ng Euro và t?i Nga, ?i?u ch?nh kh?ng theo tr?t t? v?i tình hình tài chính th?t ch?t toàn c?u và giá c? hàng hóa ti?p t?c gi?m m?nh.
Th??ng m?i toàn c?u gi?m, tình hình tài chính th?t ch?t và th? tr??ng hàng hóa suy gi?m n?m 2013 ?? bu?c các n??c M? La tinh và Ca-ri-bê ph?i v?t l?n v?i tình tr?ng t?ng tr??ng th?p. T?ng tr??ng c?u n?i ??a th?p, nh?t là t?i Brazil, nh?ng ho?t ??ng kinh t? l?i b?t ??u ph?c h?i t?i Mexico và xu?t kh?u t?ng tr??ng t?i Trung M?, m?t ph?n do kênh ?ào Panama ???c m? r?ng. T?ng tr??ng khu v?c d? tính s? t?ng lên m?c 2,9% n?m 2014, 3,2% n?m 2015 và 3,7% n?m 2016. T?ng m?nh xu?t kh?u, và t?ng tiêu dùng s? kéo t?ng tr??ng Brazil lên m?c 3,7% n?m 2016. Nh? vào t?ng tr??ng t?i Hoa K?, Mexico s? ??t m?c t?ng tr??ng 3,4% n?m 2014, và t?ng lên 4,2% n?m 2016. R?i ro ??i v?i khu v?c bao g?m l?i su?t toàn c?u t?ng m?nh và giá c? hàng hóa gi?m s?u và kéo dài.
Các n?n kinh t? ?ang phát tri?n t?i Trung ??ng & B?c Phi s? v?n b? h?n ch?. B?t ?n chính tr? t?i Ai-c?p, b? t?c t?i Tunisia, và n?i chi?n leo thang t?i Syria, v?i tác ??ng lan t?a sang Li-b?ng và Jordan, ?? làm suy gi?m các ho?t ??ng kinh t? t?i các n??c nh?p kh?u d?u m? này. ??ng th?i tình tr?ng an ninh kém, ?ình c?ng, c? s? h? t?ng y?u, và, trong tr??ng h?p Iran, c?m v?n qu?c t? ?? tác ??ng tiêu c?c lên các n??c xu?t kh?u d?u m?. T?ng tr??ng toàn khu v?c gi?m 0,1% n?m 2013, s? ti?p t?c y?u và kh?ng ch?c ch?n. M?c t?ng tr??ng trung bình s? ??t 2,8% n?m 2014, 3,3% n?m 2015 và 3,6% n?m 2016, t?c là n?m d??i ti?m n?ng c?a khu v?c.
T?ng tr??ng khu v?c Nam ? ??t m?c khiêm t?n n?m 2013, do ?n ?? t?ng tr??ng kém trong b?i c?nh l?m phát cao, th?m h?t cán c?n thanh toán và th?m h?t ng?n sách. G?n ??y xu?t kh?u t? khu v?c ?? ph?c h?i do c?u bên ngoài t?ng và do ??ng rupee c?a ?n-?? ?? m?t giá t? tr??c. T?ng tr??ng toàn vùng ??c s? ??t 5,7% n?m 2014, và t?ng lên 6,7% n?m 2016 ch? y?u nh? vào nh?p kh?u t? các n??c thu nh?p cao ph?c h?i tr? l?i và t?ng ??u t? trong vùng. Tuy nhiên, m?c t?ng tr??ng d? tính s? ph? thu?c vào ?n ??nh kinh t? v? m?, c?i cách chính sách b?n v?ng, và ti?n b? ??t ???c trong vi?c lo?i b? các h?n ch? phía cung. T?ng tr??ng c?a ?n ?? d? tính s? v??t m?c 6% trong n?m tài chính 2014-15, và ??t m?c 7,1% trong n?m tài chính 2016-17. Các r?i ro chính bao g?m c?i cách thu? và c?i cách chính sách ?i ch?ch h??ng, kh? n?ng khó ?oán các cu?c b?u c? t?i các n??c Afghanistan, Bangladesh và ?n ??, d? ?oán sai m?c l?m phát, và ?i?u ti?t dòng v?n ??u t? vào kh?ng theo tr?t t? khi chính sách gi?m cung ti?n c?a Hoa K? áp d?ng.
T?i khu v?c H? Saharan, kinh t? ?? t?ng tr??ng n?m 2013 do ??u t? m?nh d?a trên tài nguyên. T?ng tr??ng GDP th?c t? toàn khu v?c ??t m?c 4,7%. T? l? t?ng tr??ng trung bình, kh?ng k? Nam Phi, ??t 6,0%. Các n??c xu?t kh?u d?u (Angola, Gabon, Nigeria) ph?c h?i kém trong n?a ??u n?m 2013; trong khi ?ó s?n l??ng c?ng nghi?p c?a Nam Phi gi?m trong qu? 3. C?u n?i ??a m?nh, dòng v?n FDI t??ng ??i ?n ??nh và t? l? l?m phát gi?m s? giúp khu v?c này ??t m?c t?ng tr??ng kho?ng 5,3% n?m 2014, 5,4% n?m 2015 và 5,55 n?m 2016. Khu v?c t??ng ??i an toàn tr??c bi?n ??ng l?i su?t toàn c?u nh?ng r?t d? b? ?nh h??ng n?u giá hàng hóa gi?m m?nh h?n d? ?oán; khu v?c này c?ng d? b? tác ??ng b?i các cú s?c th?i ti?t g?y ?nh h??ng lên mùa màng, giá l??ng th?c, xung ??t chính tr?, r?i ro v? an ninh t?i b?c Nigeria, và các cu?c t?n c?ng c?a c??p bi?n d?c vùng v?nh Guinea có th? d?n ??n t?ng chi phí v?n chuy?n và làm c?t ??t th??ng m?i trong vùng.
