江南体育

  1. Where We Work
  2. Светска банка во Северна Македони?а
publication

Македони?а – Преглед на ?авните расходи: Фискална политика за раст

Македони?а успеа да ?а сочува макроекономската стабилност во услови на негативни шокови. Макроекономските политики беа насочени кон сочувува?е на ценовната стабилност и контролиран надворешен баланс, со домашната валута врзана за еврото. Големината на владата на Македони?а поволно се споредува во однос на пове?ето зем?и со слично ниво на приход по глава на жител. Владата имплементираше структурни реформи за подобрува?е на бизнис климата, со што Македони?а стана еден од топ реформаторите според рангира?ето Дуинг бизнис 2015 на Светска банка и го поттикна растот на СДИ во просек за 4,2 проценти од БНП годишно во периодот од 2006 до 2014 година.

Соочена со дво?на рецеси?а од кризата во 2008 година, владата се ангажираше во експанзивна фискална политика, што овозможи одржува?е на растот и вработува?ата, но резултираше со зголемен ?авен долг од ниско на умерено ниво. ?авниот долг на Македони?а беше на ниво од 45,7 проценти од БНД во 2002 година, кога зем?ата излезе од конфликтот во 2001 година. Солидниот раст, здравата фискална политика и предвреме отплатениот долг кон Парискиот клуб овозможи?а намалува?е на ?авниот долг на зем?ата на 23,0 проценти од БНП во 2008 година – што е на?ниско ново во изминатата децени?а. Од тогаш, ?авниот долг постепено се зголеми на 46 проценти во 2014 година, се уште под нивото на зем?ите од ?ИЕ6 од 52,6 проценти во 2014 година. 

Неколку слабости до?доа до израз како резултати на фискалната експанзи?а во последните години. Ги издво?уваме главните три: 

  • Слабостите во Управува?ето со ?авните финансии (У?Ф) станаа поочигледни. Од 2011 година фискалните дефицити се зголеми?а и владата ги пропушти фискалните цели поставени во бу?етот поме?у 2012 и 2014 година. Извршува?ето на бу?етот, особено на капиталната потрошувачка, остана слабо, поттикнува??и ?а владата да тргне голем дел од транспортната потрошувачка надвор од бу?етот во 2013 година. Како резултат на тоа, бу?етската транспаретност се намали.
  • Ефикасноста на ?авната потрошувачка останува ниска. Споредено со другите зем?и во регионот, владата би можела да ги постигне истите секторски резултати со помала потрошувачка, особено во образованието, инфраструктурата и соци?алната заштита. Извешта?от исто така идентификува значителни загуби на ефикасноста ка? субвенциите во зем?оделството и здравството.
  • Предвиден е умерен раст на ?авниот долг според основното сценарио предвидено во извешта?от, но се очекува рапидно да се зголеми ако сегашната Програма на владата за 2014-2018 година биде целосно имплементирана. Програмата на владата има за цел подобрува?е на благососто?бата на сите гра?ани во Македони?а преку за?акнува?е на економскиот раст и конкуретноста, како и преку голем опсег на инфраструктурни инвестиции. Иако ова е за пофалба, сепак важна е соодветна приоритизаци?а ме?у програмските компоненти со цел да се избегне рапидно зголемува?е на долгот на ниво на кое би се оспорила одржливоста.

Извешта?от предлага македонските власти да направат одржливи напори во за?акнува?е на упрарува?ето со ?авните финансии, да ?а подобрат ефикасноста на ?авната потрошувачка и ублажува?е на амбициозните планови за зголемени инфраструктурни инвестиции, со поголем фокус врз квалитетот на инвестициската потрошувачка. Со релативно ниско ниво на приходи и ригиден состав на расходите - 90 проценти од вкупните расходи се за тековни трошоци, а пове?е од 25 отсто од сегашните трошоци се поврзани со пензиите – малку веро?атно е дека поддршката на растот ?е до?де од понатамошно крате?е на даноците или преку големите зголемува?а на потрошувачката, биде??и тие би го зголемиле владиниот долг. Одржува?е на нивото на долгот е особено важно во сегашното несигурно надворешно политичко опкружува?е.

Извешта?от идентификува краткорочни и среднорочни можности на политиките во некои главни области.  Опциите за политики се фокусираат врз за?акнува?е на Управува?ето со ?авните финансии, управува?е со потрошувачката и реформи во секторите здравство и транспорт. Дополнително, реформите на фискалните приходи и пензиите остануваат клучни за идната фискална одржливост.